-
Kijk met de bril van de principes uit de natuur
Vaak kijk je vanuit je eigen positie naar je werkplek. Dan is het moeilijk om je te verbeelden dat het ook anders kan. Dit boek biedt je een andere bril, die van principes uit de natuur. De natuur ontwikkelt zich immers al miljarden jaren door evolutie en weet zich aan steeds andere omstandigheden aan te passen. Met deze bril en het natuurcanvas dat er bij hoort, kan je zelf aan de slag om te komen tot verbeteringen in je organisatie en jouw plek daarin.
-
Modelleren met het Canvas
Vorige maand mocht ik voor een Natuurcanvas sessie geven voor een afdeling die zich bezig hield met Verkeersmodellen. Allemaal modelexperts bij elkaar. Iedereen was super-gespecialiseerd in zijn eigen model, maar hoe werk je dan beter samen? De sessie was in de Green-village bij het NBC in Nieuwegein. Het is een familiebedrijf dat er in geslaagd is om je het gevoel van een buitenhuis te geven, midden tussen de blokkendozen van deze Utrechtse voorstad. We zaten in de Oranjerie, en waanden ons een beetje in Sans-Souci. Het samen invullen van canvas leverde weer veel inzichten op. Hoe werkten deze mensen eigenlijk samen. En welke verbindingen had deze afdeling eigenlijk met alle…
-
Apenbazen en zwangerschapsverlof voor Leeuwinnen. Nuttige werktips uit het dierenrijk
Deze recensie schreef ik in 2019 voor managementboek. Nu weer actueel vanwege mijn bezoek aan burger’s zoo Iedereen kent het type wel, de gorilla-baas. Hij zit daar hoog op de rots, in een samenleving vol hiërarchie. Maar er zijn nog veel andere typen bazen. In ‘Stoor nooit een vlooiende aap’ beschrijft Contanze Mager nog veel meer typen bazen aan de hand van apen. Al deze bazen ontstaan als gevolg van het type apensamenleving waarin een bepaalde apensoort leeft. De baas bij het goudenleeuwaapje is meer een meewerkend voorman, hij pakt veel zelf aan. Maar hoe houdt hij dan het geheel in de gaten? Een Oerang Oetang is juist meerop zich…
-
Workshoppen in het huis van Frans de Waal
Op bezoek in de Waal’s dierentuin en het verkennen van workshoplocaties Toen Frans de Waal overleed besefte ik me dat ik eigenlijk nog nooit in Burger’s zoo was geweest. Dit is de dierentuin waar Frans de Waal zijn werk deed, en ons beeld van over de intelligentie van dieren zo deed kantelen. Hier woonden Yeroen en Mama, de hoofdpersonen uit Chimpanzeepolitiek. Ook de huidige directeur van Burger’s Zoo, Constanze Mager en haar boek over Apenbazen noem ik in mijn boek. Ik kwam er op een zonnige hemelvaartsdag. In de hut, die uitkeek op de chimpansees zat iemand met zijn boek in het Frans, nog steeds de chimpansees bestuderend. En ik…
-
Wat betekent dierenbewustzijn voor ons?
Deze week ondertekenden vele wetenschappers de ‘New York Declaration on Animal Consciousness‘ (en dat haalde gister zelfs de NOS) Geheel in de geest van de onlangs overleden Frans de Waal verklaarden ze dat er veel wetenschappelijk bewijs inmiddels is dat niet alleen zoogdieren en vogels (kraaien!) maar misschien wel alle gewervelde en vele ongewervelde dieren bewust zijn. De NOS haalt Bas Rodenburg van de Universiteit Utrecht aan “Er komen steeds meer aanwijzingen dat veel diersoorten over bewustzijn beschikken”, zegt de hoogleraar dierenwelzijn “Daar kun je uit opmaken dat de kans groter is dat deze dieren pijn en plezier kunnen ervaren” Lezers van het Natuurcanvas herinneren zich misschien de Octopusstad die…
-
Frans de Waal overleden
Vorige week overleed Frans de Waal. Voor mij was ie één van de inspiratiebronnen voor mijn boek. Hij was één van de eersten die mensapen op dezelfde hoogte als mensen zetten, en ze vanuit die blik bestudeerde. Zoals het Parool schreef: “Frans de Waal haalde de Aap omhoog en de Mens iets naar beneden. Frans de Waal werd beroemd met zijn studie van een kolonie Chimpansees in Burger’s zoo in Arnhem. Hij volgde daar de interne politiek binnen zo’n kolonie met de machtsstrijd tussen Alf- aap en zijn uitdager Yeroen. Hij publiceerde hier in 1982 het boek “Chimpanseepolitiek” over. Deze blik op Mensapen was revolutionair. Het waren geen machines, maar…
-
Bouwende Mieren. Overal
In mijn boek schrijf ik ook over dat niet alleen wij mensen steden bouwen, maar ook bijvoorbeeld de mieren. Menno Schilthuizen schreef het al in zijn geweldige boek Darwin in de Stad: Dieren zijn onwijs in staat zichzelf aan te passen aan nieuwe omgevingen. In het kader van klimaatverandering zullen wij mensen ook flexibel moeten kunnen bouwen. De website Timeextension vond wel een heel flexibele vorm van mierenbouw. Een kolonie had zich gevestigd in een gamecontroller. En wat nog bijzonderder was. Toen de gamer de mieren een betere locatie gaf, ruimden ze de hele controller weer op en maakten hem zelfs schoon! In het kader van vernieuwen en innoveren in…
-
Non-verbale Dierencommunicatie in de National Geographic
In 1987 was ik op vakantie in Denemarken. Ik trof daar in de blokhut waar we logeerden honderden National Geographics aan. Avondenlang zat ik te bladeren. Dat Tijdschrift was één van de triggers voor mijn fascinatie voor hoe de natuur werkt. Blij was ik ook dat er in 2000 een Nederlandse Versie kwam. Trots werd ik lid van de ‘National Geographic Society‘ In het meest recente nummer (02/2024) staat een mooi artikel van Tim Vernimmen met foto’s van Jasper Doest over Non-Verbale communicatie bij dieren. In mijn boek (Hoofdstuk 5 Samenwerkende spreken) bespreek ik vooral hoe ze communiceren in patronen en onderlinge verhoudingen. Voor die patronen en verhoudingen is uiteraard…
-
Signeren op het Friese Boekenbal
Onlangs was ik op het Friese Creatieve Boekenbal van Friso Visser en Frans Scheepens. Friso lanceerde op het Bal op mooie wijze zijn nieuwe Brainstormbijbel. Een echte aanrader vol tools en fraaie voorbeelden. Als Crowdfunder Kreeg ik zelfs het geheime hoofdstuk vol Japanse creatieve methoden. Zelf mocht ik een sessie boeken signeren, zodat ook Friesland kon kennismaken met inspiratie uit de Natuur. Dank Friso en Frans voor deze kans en op verdere samenwerking.
-
Zwermintelligentie en de Metro van Tokyo
Hoofdstuk 7 “Innoveren met IJsvogels” gaat over het toepassen van principes uit de natuur in vernieuwing en innovatie. In het hoofstuk beschrijf ik bijvoorbeeld hoe je zwermintelligentie kan gebruiken om efficiënte bouwwerken te bouwen. Alle organismen voeren hun kleine taakje uit, om samen tot een heel mooi bouwwerk uit te komen. Zo worden Termietenheuvels gebouwd die beter ventileren dan onze wolkenkrabbers. Eén van de meest complexe systemen waarmee ze dit hebben getest is de Metro van Tokyo. Tokyo heeft één van de meest uitgebreide metrosystemen van de wereld. Verschillende maatschappijen voeren dagelijks miljoenen mensen over metro-en regionale lijnen in de metropool. Er zijn er in totaal 17, gebouwd sinds 1927.…
-
Het bewustzijn van de bij
Soms komt er een boek langs over bijen dat de ook de mensen buiten je bijenbubbel bereikt. Zo een boek is ‘Het bewustzijn van de bij’ van Lars Chittka Ik kreeg het zelfs dubbel op mijn verjaardag. Bijenintelligentie heeft de mens altijd gefascineerd. De bijendans is iets waar wij imkers graag over vertellen. De studies erover in het verleden gaan vooral over de collectieve intelligentie van de bij. De studies van Karl von Frisch over het doorgeven van voedsellocaties en van Thomas Seeley over de bijendemocratie zijn bij velen bekend.Chittka gaat echter achter de individuele bij aan. Hij ontdekt dat de flexibiliteit van de bijen veel groter is dan we…