Jane liet ons anders kijken

En toen was er nog maar één. Van de grote vertellers van het dierenrijk van de twintigste eeuw, stierf eerst duikpionier Jacques-Ives Cousteau, twee jaar geleden apensamenleving-Machiavellist Frans de Waal, en deze week Jane Goodall (1934-2025). Alleen Sir David Attenborough blijft dapper doorgaan, 99 jaar oud.

Goodall stierf op 91-jarige leeftijd. Ze is vooral bekend om haar veldonderzoek in Gombe, Tanzania. Hier zag ze door dapper vol te houden, ontwikkelingen in een apengemeenschap. Er waren twee grote doorbraak momenten. Het moment dat ze werd toegelaten tot de groep, doordat een moeder haar baby met haar liet spelen. En het moment dat een grote verandering betekende van hoe we naar dieren kijken.

Ze zag namelijk David, de grote knappe chimpanzee van de groep, een stokje gebruiken om een mier te eten. Het was de eerste keer dat structureel werd vastgelegd dat ook dieren gereedschap kunnen gebruiken. Tot dan toe dacht de wereld dat alleen de mens hiertoe in staat was. We moesten dus onze relatie met het dierenrijk anders definiëren.

En in die zin staat Goodall ook aan de wieg van mijn boek. Immers, pas als we snappen dat dieren en planten hun eigen ontwikkeling hebben, maar dat wij daar ook onderdeel van zijn, kunnen wij leren van wat er in de natuur gebeurd.

Dan zien we hoe hun samenleving in elkaar zit, welke leidende principes gelden en wat we ervan kunnen leren. Hierdoor kunnen we ook leren over onze samenleving en onze organisaties. We mogen Goodall daar ook dankbaar voor zijn.

Goodall gebruikte haar mediagenieke look juist om die lessen verder te brengen, en te strijden voor behoud van de natuur. Immers, nu we hadden ontdekt deel te zijn van de natuur, hoe kunnen we haar dan nog vernietigen.