Het bewustzijn van de bij

Soms komt er een boek langs over bijen dat de ook de mensen buiten je bijenbubbel bereikt. Zo een boek is ‘Het bewustzijn van de bij’ van Lars Chittka Ik kreeg het zelfs dubbel op mijn verjaardag. 

Bijenintelligentie heeft de mens altijd gefascineerd. De bijendans is iets waar wij imkers graag over vertellen. De studies erover in het verleden gaan vooral over de collectieve intelligentie van de bij. De studies van Karl von Frisch over het doorgeven van voedsellocaties en van Thomas Seeley over de bijendemocratie zijn bij velen bekend.
Chittka gaat echter achter de individuele bij aan. Hij ontdekt dat de flexibiliteit van de bijen veel groter is dan we gedacht hadden. Ook kan zij leren over ruimte maar ook over het gebruik van gereedschappen. Ze kan zelfs puzzels oplossen. Hij concludeert dan ook dat de individuele bij een bewustzijn heeft.

Het is geen gemakkelijk boek. Chittka is niet bang om allerlei wetenschappelijke experimenten te beschrijven. Hij probeert dat wel in lekentaal te doen, maar toch vliegen de formules je af en toe om de oren. Hij gebruikt zijn eigen beeldmateriaal, dus verwacht geen National Geographic-achtige foto’s.
Maar uiteindelijk stelt het boek ons wel voor een aantal vragen. Als elke bij een eigen bewustzijn heeft, wat zegt dat dan over het feit dat wij ze alleen als collectief behandelen. Elke imker doodt wel eens een bij. Zouden we andere imkermethoden ontwikkelen als we vanuit het individu redeneerden? Chittka geeft geen antwoorden, maar prikkelt ons wel.

Het boek is te verkrijgen via https://www.managementboek.nl/boek/9789056159832/het-bewustzijn-van-de-bij-lars-chittka?affiliate=5854